Najlepsze produkty tradycyjne są wytwarzane z bardzo dobrej jakości surowców mineralnych pochodzących z tradycyjnych odmiana roślin czy rodzimych ras zwierząt. Co ważne - wszystkie surowce pochodzą lokalnych zasobów. Wielu producentów wykorzystuje przy produkcji bogactwo dziko rosnących miejscowych roślin – grzybów, owoców leśnych, ziół. Dzięki temu potrawy zyskują niepowtarzalny smak i aromat. Jako przykład mogą posłużyć konfitury i nalewki z róży pomorskiej, o specyficznych walorach związanych z nadmorskim klimatem, przetwory z żurawiny rosnącej na bagnach Pomorza. Na Mazowszu od setek lat wykorzystywano bogactwo lasów i runa leśnego, zwłaszcza przy produkcji wędlin oraz nalewek i likierów, a także przetworów. Zioła z ogródków oraz z lasów, łąk były nieodłącznym składnikiem żywności regionalnej. Z powodzeniem zastępowały drogie i często niedostępne dla mieszkańców wsi przyprawy egzotyczne. Tradycje zielarskie na Mazowszu, a zwłaszcza na Kurpiach czy Podlasiu są bardzo stare i do dziś kultywowane.
Produkty regionalne pochodzą często z wielowiekowych, przekazywanych z pokolenia na pokolenie receptur. Wiele z nich - sposoby pieczenia chleba prądnickiego w Małopolsce lub flisackiego na Podkarpaciu czy wyrób góralskich oscypków, sięgają czasów średniowiecznych.
Tradycyjne receptury charakteryzuje stosowanie specyficznych metod produkcji. Chodzi tu na ogół o domowe sposoby, bez stosowania chemicznych dodatków, często z zachowaniem długotrwałych procesów technologicznych. Przykładem mogą być polskie sery, tradycyjne pieczywo i wyroby cukiernicze.
Sezonowość i oryginalność nadają produktom regionalnym dodatkową rangę i renomę, sprawiają, że są postrzegane jako coś niepowtarzalnego. Rok polski odmierzany był nie tylko świętami, lecz także związanymi z nimi ceremoniami kulinarnymi. Niektóre potrawy przygotowywane były z okazji danego święta i spożywało się je tylko raz w roku. Część potraw, niektóre pieczywo wypiekane było raz w tygodniu, najczęściej w niedzielę. Istnieją też takie produkty, które można było jedynie uświadczyć przy okazji ważnych uroczystości rodzinnych (wesele komunia), np. kołacze śląskie.
Niepowtarzalna, specyficzna jakość produktów związana jest z warunkami klimatycznymi, tradycją, dziedzictwem kulturowym, umiejętnościami ludzi (np. oscypek z Podhala, smażony ser z Wielkopolski). Dany produkt zyskuje reputację dzięki specyfice miejsca pochodzenia, z drugiej jednak strony, reputacja wyrobu korzystnie oddziałuje na region i mieszkańców. Dzięki temu rolnicy mają dodatkowe źródło dochodu. Produkty lokalne są czynnikiem promocji i rozwoju agroturystyki, a w związku z tym wspierają lokalnych przedsiębiorców (masarnie, piekarnie, ciastkarnie, zakłady przetwórstwa owocowo-warzywnego, punkty gastronomiczne).
Gosia Buk